Zo kies je op 22 november voor reparatie en hergebruik

Dit artikel is aangepast op 24 oktober 2023

Op 22 november gaat Nederland naar de stembus om de koers voor de komende jaren te bepalen. Kies jij voor een samenleving die reparatie, hergebruik en een duurzame leefstijl voorop stelt? Dan kun je bij diverse politieke partijen terecht. Repair Café International heeft alle verkiezingsprogramma’s doorgenomen. Lees hieronder welke plannen de partijen daarin ontvouwen.

De BBB spreekt niet over reparatie, maar wil wel dat bij sloop en renovatie van woningen zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met hergebruik van de vrijkomende materialen.

BVNL wil het lage btw-tarief op reparatie van schoenen en kleding behouden.

Het CDA wil een eerlijke economie met recht op reparatie “van hele gewone producten zoals je smartphone. Zo maken we een einde aan de bewuste verkorting van de levensduur van producten en besparen we niet alleen op grondstoffen maar voorkomen we ook onnodige kosten voor consumenten.”

De ChristenUnie wil af van btw op reparaties en op aankopen bij kringloopwinkels. De partij gaat voor een economie die verduurzaming stimuleert door prijzen het échte verhaal te laten vertellen. “Zo worden de maatschappelijke kosten niet langer afgewenteld op het milieu, maar meegenomen in het handelen van ondernemers en consumenten. We moeten terug naar de situatie dat mensen spullen kopen die lang meegaan. Niet-repareerbare producten worden geweerd van de Nederlandse markt: fabrikanten moeten tot 10 jaar verplicht reserve-onderdelen aanhouden en hierbij service bieden. We willen dat producten met minder dan 5 jaar garantie kunnen worden verboden op de Nederlandse markt.”

De Groenen leggen de nadruk op de kringloopeconomie, waarin alle fases van de levenscyclus van producten milieuvriendelijk worden gemaakt. Ook wil de partij het belastingstelsel hervormen: in plaats van belasting op arbeid moet er een belasting op consumptie komen.

DENK meent dat de nadruk in het regeringsbeleid te lang heeft gelegen op het bewerkstelligen van economische groei, in plaats van op het verantwoord omgaan met onze wereld. Om dat te vananderen wil de partij inzetten op de circulaire economie, onder meer door het stimuleren van groene innovatie.

D66 dringt aan op langere garantietermijnen. “Makers van producten hebben zo de plicht apparaten repareerbaar te maken, reserve-onderdelen aan te bieden en hun product bij normaal gebruik te laten repareren als het stuk gaat. Aan de hand van de verlening van de wettelijk gestelde garantieplicht, breiden we het recht op reparatie in Nederland uit voor elektronica, kleding en schoenen. In een circulaire economie is het ook belangrijk dat we minder produceren. We moeten niet alleen afzien van overbodige productie en consumptie, maar ook efficiënter en duurzamer produceren, plastic en schadelijke chemicaliën vermijden en hergebruik en reparatie bevorderen.”

GroenLinks-PvdA zet in op een ‘groene welzijnseconomie’, waarin we niet méér CO2 uitstoten dan de aarde kan opnemen en waarin grondstoffen zoveel mogelijk in de kringloop blijven. “In het grondstoffenbeleid komt het afzien van producten voorop te staan, gevolgd door intensiever gebruik (delen), verbetering van de materialen efficiëntie, verlenging van de levensduur, hergebruik, reparatie en recycling. We bevorderen de vervanging van schaarse door minder schaarse grondstoffen, en de vervanging van fossiele en minerale grondstoffen door biobased grondstoffen. We zetten ons in voor ambitieuze Europese wetgeving om producten een langere levensduur te geven (ecodesign) en een recht op reparatie in te voeren.”

LEF gaat voor Repair Cafés in iedere buurt! Op die manier wil de partij, die zich richt op jongeren, technologie toegankelijk maken en het Right to Repair vormgeven. “We streven naar een open source en patentvrije omgeving voor het vrij delen van kennis en innovatie.”

NSC pleit voor een nieuwe economie “waarbij we minder of geen nieuwe grondstoffen nodig hebben en vooral gebruikmaken van biobased en hergebruikte materialen. We werken aan een circulaire economie door het modulair en reparabel ontwerpen van producten te stimuleren; dit wordt onderdeel van het innovatiebeleid.”

De Partij voor de Dieren wijst erop dat maatregelen tegen klimaatverandering en vóór meer biodiversiteit geen zin hebben “als we steeds meer spullen blijven produceren en consumeren die we helemaal niet nodig hebben. We zetten daarom in op een circulaire economie, waarin zo zuinig mogelijk wordt omgegaan met grondstoffen. Er komen strengere eisen voor het ontwerp van nieuwe producten. Producten moeten gemaakt worden van zo min mogelijk materialen en de materialen die worden gebruikt moeten eenvoudig kunnen worden hergebruikt. Ook moeten producten zo lang mogelijk meegaan en eenvoudig te repareren zijn. We stimuleren de tweedehands markt, ruil- en deelplatformen en reparatiediensten. Voor het repareren of herstellen van producten hoeft geen btw meer te worden betaald. De industrie en de bouw gaan verplicht materialenpaspoorten gebruiken.”

De Piratenpartij gaat voor een volledig recht op reparatie, waarbij gebruikers zeggenschap hebben over de technologie die ze in hun dagelijks leven gebruiken. “Producten worden makkelijker repareerbaar gemaakt, verspillende en vervuilende wegwerpconsumptie wordt tegengegaan. Gebruikers hebben het recht om zelf apparaten aan te passen en te repareren.” Om dit te bereiken wil de partij zo nodig de regels voor intellectueel eigendom aanpassen. Fabrikanten beroepen zich vaak op die regels om te voorkomen dat ze informatie over hun producten moeten prijsgeven.

De SGP pleit voor consuminderen, zodat er fors wordt bespaard op grondstoffen en energiegebruik. De overheid moet burgers en bedrijven daarbij helpen en waar nodig grenzen trekken, “bijvoorbeeld door arbeid goedkoper te maken en het zwaarder belasten van consumptie”. De partij pleit ervoor het btw-tarief voor het repareren van apparaten te verlagen naar 9 procent.

Splinter wil dat alle reparatiewerk geheel wordt vrijgesteld van btw. De overheid moet duurzaam ondernemen stimuleren door gunstige regelgeving en bepaalde voordelen voor duurzame ondernemingen.

VOLT wil het recht op reparatie fors uitbreiden, maar wil per productgroep bekijken hoe dat precies moet. De partij spreekt zich wel duidelijk uit tegen het vernietigen of dumpen van producten die niet zijn verkocht. “Er komt een verbod voor producenten om ongebruikte producten, zoals kleding en elektronica, te vernietigen of dumpen. Op deze manier zorgen we ervoor dat bijvoorbeeld fast fashion langzaam maar zeker tot het verleden behoort.”

De VVD wil ervoor zorgen meer spullen worden hergebruikt. “We houden vast aan het doel van 50% circulariteit in 2030 en 100% circulariteit in 2050. Zo zorgen we ervoor dat de hoeveelheid grondstoffen die we in Nederland gebruiken afneemt.”

In de verkiezingsprogramma’s van andere partijen wordt reparatie van spullen niet specifiek genoemd. Bij1 benoemt wel het repareren van koloniale schade en het belang van klimaatrechtvaardigheid.