Trend: Repair Cafés krijgen jongere reparateurs

Repair Cafés waren jarenlang bijna uitsluitend het domein van ouderen. Maar daar lijkt verandering in te komen. Diverse Repair Cafés hebben er de laatste tijd jongere reparateurs bij gekregen.

Zoals Repair Café Utrecht – De Bieb. Dit Repair Café bestaat sinds februari 2022 en houdt zijn bijeenkomsten in het Laboratorium van de bibliotheek aan het Neude, in het centrum van Utrecht. “Bij ons komen vanaf het begin jongeren binnenlopen”, vertelt coördinator Bas Defize. “Misschien komt het door de centrale ligging, en in bibliotheken komen natuurlijk sowieso veel jonge mensen.”

Jongeren zijn heel handig met moderne techniek

Een van de reparateurs is Bas’ zoon Niels. “Hij is net dertig en heeft Industrial Design gestudeerd in Delft”, vertelt Bas. “In zijn vriendenkring gaat het vaak over duurzame oplossingen. En die jongeren zijn heel handig met moderne techniek, zoals smartphones. Dat voegt echt wat toe in het Repair Café.”

Maar ook oudere apparaten kunnen aantrekkingskracht hebben op jongeren, merkte Bas. “Ik had in het Repair Café een keer een discman uit de jaren negentig op tafel liggen. Toen kwam er een jongen aanlopen die helemaal enthousiast werd van dat ding. Ik gaf hem wat gereedschap en zei: ga daar maar mee aan de slag. Hij is niet meer weggegaan. Hetzelfde geldt voor een student die hier langskwam met een tosti-ijzer. Ze vinden het gewoon ontzettend leuk om hier te komen knutselen en van alles te leren.”

Het scheelt, denkt Bas, dat jongeren in zijn Repair Café zien dat ze niet de enige jonge vrijwilliger zijn. “Dat maakt de drempel minder hoog.”

Bij Repair Café Utrecht – De Bieb komen jongeren vanaf het begin binnenlopen

In een Repair Café met hoofdzakelijk 60-plussers is verjonging een belangrijk thema

Voor Bas is het enthousiasme van jongere generaties voor het Repair Café dus helemaal normaal. Dat ligt anders voor Joost Veldhuizen, reparateur bij Repair Café Houten. Met zijn 49 jaar is Joost een van de jongere reparateurs in Houten. “De meeste reparateurs bij ons zijn 60-plus; we hebben zelfs een aantal 80-plussers”, vertelt Joost. “Je begrijpt dus dat verjonging voor ons een belangrijk thema is, voor de continuïteit en uitbreiding van de kennis.”

Repair Café Houten heeft geruime tijd actief gezocht naar jongere reparateurs. “Maar sinds een paar maanden komt de een na de ander ineens gewoon aanlopen. We hebben er in korte tijd een dertiger, twee veertigers en twee vijftigers bij gekregen. Niet superjong dus, maar jonger dan het gemiddelde bij ons.” Met hun ervaring en vaardigheden zijn de nieuwe reparateurs volgens Joost een waardevolle aanvulling voor het team.

Of de energiecrisis en de snel stijgende prijzen momenteel helpen om mensen in beweging te brengen, durft hij niet te zeggen. “Onze nieuwe vrijwilligers zeggen dat ze repareren gewoon leuk vinden en dat ze graag mensen willen helpen. Verder willen ze iets doen tegen de weggooimentaliteit.”

Actieve inzet om jongere doelgroepen aan te spreken

Ook Repair Café Amsterdam-West in Buurthuis Jeltje krijgt steeds meer jongere reparateurs. Circa vijf van de 25 reparateurs zijn momenteel jonger dan veertig, vertelt organisator Robert Riede. Repair Café Jeltje zet zich al langer actief in om jongere doelgroepen aan te spreken – zowel reparateurs als bezoekers. “We doen veel aan beeldvorming. We zijn actief op social media en onze website heeft een frisse, jeugdige uitstraling. Het is ook geen toeval dat je bovenaan de homepage als eerste een foto ziet van een stoere jonge vrouw die aan het repareren is.”

Bij Repair Café Jeltje in Amsterdam-West zijn intussen ongeveer vijf van de 25 reparateurs jonger dan veertig

De huidige toeloop van nieuwe (jongere) reparateurs ziet Robert deels als een reactie op het verplicht afstand houden tijdens de coronapandemie. “Op een bijeenkomst van verschillende vrijwilligersorganisaties hoorde ik dat meer organisaties momenteel een toename zien in het aantal aanmeldingen. De verklaring daar was dat er na corona bij veel mensen een verlangen is ontstaan naar nieuwe contacten buiten werk, buren en vrienden. Dat speelt zeker ook bij jonge mensen.”

Robert herkent dat bijvoorbeeld bij zijn eigen studerende dochter. “Zij had tijdens de lockdowns veel behoefte aan contact. Nu is zij een enthousiaste vrijwilliger en bakt taarten en koekjes met een dementerende vrouw in een verzorgingshuis. Zowel mijn dochter als die vrouw zijn daardoor enorm opgebloeid.”

Open en sociaal veilige omgeving is een belangrijke succesfactor

Roberts ervaring is wel dat het heel moeilijk is om jonge vrijwilligers lang vast te houden en echt aan het team te binden. “Soms komt iemand heel enthousiast binnen, maar verdwijnt dan ook weer na een paar keer.” Om dat te voorkomen, zetten de vrijwilligers zich actief in om een open en sociaal veilige omgeving te creëren. “Dat is echt een belangrijke succesfactor.”

Zo staat er bij Repair Café Jeltje altijd iemand achter de bar die praatjes aanknoopt met wachtende bezoekers. Drankjes en koekjes zijn gratis. “Mijn mede-organisator Johan loopt altijd rond en let op of er mensen verloren bij staan. Die spreekt hij dan aan om ze op hun gemak te stellen. Hij maakt grapjes, is geïnteresseerd en houdt ook in de gaten of de reparateurs op hun gemak zijn. Dat is zeker niet altijd vanzelfsprekend.”

Robert Riede zou de diversiteit van zijn buurt graag meer willen terugzien in het vrijwilligersteam van zijn Repair Café

Robert hoopt in de komende tijd meer jonge mensen aan Repair Café Jeltje te kunnen binden. “Maar ook mensen met een andere gender- of culturele achtergrond. Ik zou heel graag willen dat ons team echt een afspiegeling wordt van de buurt; Amsterdam-West is ontzettend divers. Dat zie je nog niet zo terug in ons team.”

Robert weet niet precies hoe dat komt. “Ik ben geen buurthuiswerker, hulpverlener of personal coach. Het beste instrument dat ik heb, ben ikzelf. Mijn houding is om niemand af te wijzen als vrijwilliger.”